Delio â galar

Beth yw galar?

Ar ôl i rywun agos atoch chi farw, rydych chi'n mynd trwy broses o alaru. Mae galar yn ymateb normal ac iach i golli anwylyd. I wahanol bobl, bydd galar yn amlygu ei hun mewn gwahanol ffyrdd, ond mae pob teimlad yn ddilys. Gallai rhai o’r teimladau hynny gynnwys:

Tristwch

Dyma'r ymateb mwyaf cyffredin i golli rhywun. Efallai y byddwch chi'n teimlo'ch bod wedi'ch llethu gan dristwch ac efallai y byddwch chi'n cael eich hun yn crio llawer o'r amser

Dicter

Mae'n gyffredin i deimlo dicter. Efallai y byddwch yn teimlo dicter at y sefyllfa neu efallai y byddwch yn teimlo dicter tuag at y person rydych wedi'i golli am eich gadael.

Euogrwydd

Weithiau gall annhegwch y sefyllfa arwain at deimladau o euogrwydd, hyd yn oed pan nad oes dim y gallech fod wedi’i wneud. Mae hefyd yn gyffredin - yn enwedig pan fyddwn yn colli pobl i hunanladdiad - ein bod yn beio ein hunain am beidio â gwneud mwy i'w atal.

Sioc neu diffyg teimladau

Yn ystod camau cynnar colli rhywun, efallai y byddwch chi'n teimlo sioc neu'n ddideimlad. Efallai y byddwch chi'n meddwl tybed pam nad ydych chi'n crio neu pam nad ydych chi'n teimlo unrhyw beth mewn gwirionedd. Dyma ffordd ein corff o amddiffyn ein hunain rhag galar ac mae'n aml yn mynd heibio, gan wneud lle i dristwch neu unrhyw un o'r emosiynau uchod.

A fyddaf byth yn dod dros galar?

Mae galar a phrofedigaeth dros anwylyd yn cymryd amser. Rydyn ni i gyd yn mynd trwy'r broses mewn gwahanol ffyrdd, ac yn aml mae bywyd yn mynd yn eithaf anodd. Ond yn araf deg bydd bywyd yn dod yn fwy goddefadwy. Mae pa mor hir y mae'n ei gymryd yn dibynnu arnoch chi a'ch sefyllfa.

Efallai y byddwch chi’n teimlo na fyddwch chi byth yn dod dros y golled yn llwyr ond fe welwch normal newydd, ac rydyn ni’n addo i chi y bydd hi’n bosibl mwynhau bywyd eto yn y pen draw er gwaethaf eich colled. Pethau y gallwch chi eu gwneud i gynnal eich hun yn ystod y cyfnod anodd hwn.

Siaradwch â theulu neu ffrindiau – bydd potelu emosiynau ond yn arwain at broblemau emosiynol yn y dyfodol. Mae mor bwysig siarad â’r bobl rydych chi’n ymddiried ynddynt am sut rydych chi’n teimlo.
Rhowch gynnig ar therapi siarad – os teimlwch fod angen mwy o gefnogaeth arnoch na'r hyn y gall eich ffrindiau a'ch teulu ei gynnig, neu os teimlwch fod eich galar yn arwain at iselder, gallai therapi fod yn opsiwn da. Siaradwch â'ch meddyg teulu am gael y cymorth sydd ei angen arnoch neu edrychwch ar-lein am therapi neu therapi grŵp yn benodol ar gyfer galar.
Gwnewch y pethau sy'n gwneud i chi deimlo fel chi – rydych chi'n haeddu teimlo'n dda eto ar ôl cyfnod trawmatig. Ceisiwch beidio ag anghofio gwneud yr hyn sy'n eich gwneud chi'n hapus - p'un a yw hynny'n gweld ffrindiau, chwarae pêl-droed, mynd allan i'r awyr agored, neu beth bynnag arall rydych chi'n ei fwynhau.

Delio â galar ar ddiwrnodau pwysig

Gall dyddiau pwysig ac emosiynol fel y Nadolig a phen-blwydd eich anwylyd deimlo fel ergyd o ran ymdopi â galar. Rhai pethau i’w cofio ar y dyddiau hyn...

Cydnabod sut rydych chi'n teimlo ar ôl marwolaeth

Cymerwch amser i feddwl am sut rydych chi'n teimlo a chydnabyddwch hynny fel rhywbeth sy'n iawn. Hyd yn oed os oes rhaid i chi ddweud wrthych chi'ch hun yn uchel “Rwy'n teimlo fel crap llwyr”, mae hynny'n iawn.

Chi sydd i benderfynu sut rydych chi'n treulio'r dyddiau hynny

Efallai y bydd yn rhaid i chi ddilyn cynlluniau eich teulu ar y diwrnod, ond ceisiwch gael sgwrs gyda nhw ymlaen llaw fel eich bod chi i gyd ar yr un dudalen. Gallai hwn fod yn gyfle da i ddod at eich gilydd a dathlu bywyd eich cariad. Ond yn yr un modd, efallai y byddai'n well gennych dynnu sylw eich hun gyda chwmni da neu ffilm gyffrous.

Helpu ffrind sydd wedi colli rhywun

Peidiwch â bod ofn siarad â nhw am sut maen nhw'n teimlo pan fyddan nhw'n mynd trwy alar a phrofedigaeth, a dweud eich bod chi'n flin am eu colled. Gadewch iddyn nhw wybod eich bod chi yno iddyn nhw os ydyn nhw eisiau swnio'n ddig, crio ar eich ysgwydd, neu fynd allan i wneud rhywbeth i dynnu sylw eu hunain am ychydig. Ceisiwch beidio â’u hosgoi oni bai eu bod yn gofyn am ychydig o le, gallai hyn wneud iddynt deimlo’n waeth nag y maent yn ei wneud yn barod, ac mae’n amser pan fydd angen iddynt wybod pwy yw eu ffrindiau.

Darparwyd y wybodaeth uchod gan The Mix: https://www.themix.org.uk/mental-health/looking-after-yourself/dealing-with-important-days-after-someones-died-24240.html